خواص درمانی گیاه اسطوخودوس

گیاه اسطوخودوس گیاهی است بوته مانند، پرپشت و دارای ساقه های متعدد و چهارگوش، به ارتفاع ۳۰ تا ۶۰ سانتی متر که در جنگل های غیر انبوه، تپه های خشک و دامنه های کم ارتفاع و سواحل دریاها می روید و به خلاف دوگونه قبلی، زمین های سیلیسی را نیز بهتر می پسندد.

پراکندگی آن به صورتی است که در نواحی مختلف اروپا مانند منطقه مدیترانه، جنوب غربی آسیا، شمال افریقا و جزایر قناری می روید. در کوهستان های مرتفع نیز معمولاً از دامنه های ۱۰۰۰ متری بالاتر نمی روید. این گیاه در ایران نمی روید ولی احتمالا ممکن است در بعضی نواحی پرورش یابد و از کشورهای همجوار وارد ایران می گردد.

اسطوخودوس

از اختصاصات آن این است که برگ های باریک و دراز با لبه برگشته و پوشیده از کرک های پنبه ای در هر دو سطح پهنک دارد و این خود بهترین وسیله تشخیص آن از گونه های مجاور است ضمناً در کناره برگ های آن ساقه های کوتاه برگدار ظاهر می گردد که مجموعاً بدان منظره برگ های فراهم را می دهد. گل های آن که به تناسب مشخصات محل رویش، در فروردین تا خرداد پدید می آیند، رنگ ارغوانی تیره دارند و به صورت سنبله های فشرده، چهار وجهی با ظاهر بیضوی دراز در می آیند که در رأس آنها، براکته های بزرگ بنفش رنگ و بسیار زیبا جای دارد. میوه این گیاه ۴ فندقه ای است و هر یک از آن ها نیز پس از رسیدن، شکل بیضوی و رنگ قهوه ای شفاف پیدا می کند. در سطح میوه، ۳ زاویه مشخص دیده می شود.

از کلیه قسمت های این گیاه، مخصوصاً شاخه های برگدار آن، بوی قوی ولی مطبوع استشمام می گردد. ظاهر زیبائی که گیاه پس از گل دادن پیدا می نماید باعث می شود که در بعضی نواحی اقدام به پرورش آن به عنوان یک گیاه زینتی گردد.

قسمت مورد استفاده این گیاه، سرشاخه های برگدار و گلدار آن است که از آنها علاوه بر مصارف درمانی، اسانس گیری به عمل می آید. از اسانس اسطوخودوس که بیشتر در اسپانیا اقدام به تهیه آن می شود در عطرسازی استفاده به عمل می آید.