نام علمی : .Althaea officinalis L
نام انگلیسی: Marsh-mallow
نام فارسی: گیاه ختمی
گیاه دارویی ختمی، گیاهی است علفی، پایا، دارای ساقه ای به ارتفاع ۰٫۵ تا ۱٫۵ متر و پوشیده از کرکهای نرم که ریشه ای دراز، دوکی شکل، به ضخامت انگشت و به رنگ خاکستری مایل به زرد دارد. این گیاه دارویی در اراضی مختلف مخصوصاً در سواحل ماسه ای، زمین های کم و بیش شور و نواحی مرطوب می روید و از آنجا به اماکن دیگر انتشار یافته است.
منشاء اصلی این گیاه در نواحی مختلف آسیا بوده تدریجاً از آنجا به منطقه مدیترانه و سپس به نواحی دیگر انتشار یافته است.
گیاه ختمی، برگ هائی با پهنک بزرگ، منقسم به ۳ تا ۵ لوب دندانه دار و گل هائی درشت به رنگ سفید گلی یا مایل به ارغوانی دارد. گل های آن در قسمت های انتهائی ساقه، به صورت دسته های ۳ تایی می باشد.
با آن که گیاه ختمی، گیاهی داروئی است، ولی از نظر تزیینی مورد توجه قرار می گیرد از این رو با پرورش آن، نمونه هائی با گل درشت تر، به رنگ های متفاوت بدست آورده اند.
ختمی به علت دارا بودن گل های درشت و زیبا، مورد توجه زنبور عسل بوده است. قسمت مورد استفاده این گیاه، گل، برگ و ریشه آن است.
از گل ختمی دمنوشی تهیه می شود که در بهبود عملکرد کبد و کاهش چربی کبد کمک فراوان می کند همچنین کاهش تجمع چربی در بدن را به همراه دارد که باعث جلوگیری از تجمع سلول های چربی، کاهش وزن و لاغری می شود. شربت گل ختمی موثر در آرامش اعصاب و روان و دارای اثر آرامش بخش می باشد و به علت سرد بودن، آن را در تابستان مصرف می کنند.
این گیاه به عنوان مسکن نیز مورد استفاده قرار می گیرد. گیاه ختمی از جمله گیاهان دارویی است که دارای خواص ضدالتهاب طبیعی می باشد که موثر در درمان التهاب و مشکلات تنفسی، برونشیت، سرفه و آسم است. این گیاه دارویی دارای خواص ضدباکتریایی و آنتی ویروسی است به همین دلیل درمانی برای بیماری های دستگاه تنفس و عفونت های شدید آن، آنفولانزا و سینوزیت می باشد.
محل رویش گیاه ختمی در اطراف تهران، نواحی مختلف البرز، اطراف رودخانه کرج، اراک، کوه رزوند، آذربایجان، محمد آباد، سائین قلعه، نواحی شمالی ایران، گیلان: اطراف رشت، شمال گرگان، خراسان، لرستان، اصفهان (زاینده رود) است.
خواص درمانی گیاه ختمی
درمان ورم معده و روده
درمان التهاب گلو و لثه
درمان ترشحات مهبلی
درمان سنگ کلیه و یبوست
درمان گزش زنبور
التیام زخم و جوش صورت
منبع: کتاب گیاهان دارویی تالیف دکتر علی زرگری انتشارات دانشگاه تهران، 1390، جلد.1 ص 363
شرکت وینا تولید کننده و توزیع کننده محصولات طبیعی از گیاهان دارویی با همکاری پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، واقع در پارک علم و فناوری البرز