نام علمی : .Dictamnus albus L
نام انگلیسی: Gas plant،Fraxinella
نام فارسی: گیاه ونک
گیاه ونک،گیاهی پایا و به ارتفاع نیم متر تا یک متر و حتی بیشتر است. برگ های گیاه ونک مرکب از ۷ تا ۱۵ برگچه بیضوی، نوک تیز و دندانه دار دارد. گل های درشت و زیبای آن به رنگ های سفید، آبی یا ارغوانی و مجتمع به صورت خوشه است. از اختصاصات گیاه ونک این است که در هر گل آن ۱۰ پرچم و ۵ گلبرگ نامساوی دیده می شود.از بین گلبرگ ها فقط یکی از آن ها در قسمت پایین گل قرار دارد به طوری که ۴ تای دیگر به سمت بالای گل مجاورت حاصل کرده اند.میوه اش مرکب از ۵ قسمت و مجموعاً دارای ظاهری ستاره ای شکل است. در برگ این گیاه مانند غالب گیاهان این تیره کیسه های ترشحی اسانس وجود دارد. از تمام قسمت های گیاه نیز بوی قوی استشمام می گردد. قسمت مورد استفاده این گیاه پوست ریشه و برگ آن است. ریشه آن نسبتاً ضخیم و دارای پوستی به رنگ سفید است.
خواص درمانی گیاه ونک
ریشه تازه گیاه دارای اثر مقوی معده، نیرودهنده، معرق،ضد تشنج و قاعده آور است.در طب عوام جوشانده ریشه و دانه آن جهت رفع اسپاسم های معده، سنگ کلیه، ضعف عمومی و کم خونی دختران جوان قطع حالت قاعدگی در زنان جوان ترشحات مهبلی ( Leucorrhé e) هیستری، تب های نوبه، خنازیر و ضعف مفرط حاصل از ابتلا به بیماری مالاریا بکار می رود. در مصرف آن باید همواره رعایت دقت را به عمل آورد زیرا ممکن است موجب بروز خونروی های رحمی ، خونروی در فواصل (قاعدگی) و به خلاف آنچه که مردم معتقدند باعث پیدایش ترشحات مهبلی می گردد(L. Kroeber).در بعضی نواحی آسیا مانند سیبری از دم کرده برگ های آن به عنوان مقوی معده به منظور رفع سوء هضم ها، دل پیچه های (coliques) ناشی از نفخ و گازهای معدی، سرگیجه و غیره استفاده به عمل می آید. جوشانده یا دم کرده ۱۰ تا ۵۰ در هزار پوست ریشه (پوست قسمت های چوبی شده اثر درمانی ندارد) - خیسانده ۱۵ تا ۵۰ در هزار آن در شراب و آبجو - دم کرده برگ های خشک به مقدار یک تا ۵ گرم برای هر فنجان گرد- پوست خشک ریشه به مقدار ۴ تا ۸گرم در شراب یا عسل بکار می رود. در استعمال خارج الکلای آن به صورت مالیدن بر روی عضو در بیماری رماتیسم موردمصرف قرار می گیرد. این الکلا از خیساندن گل و برگ گیاه در الکل تهیه می شود.
محل رویش گیاه ونک
محل رویش در آذربایجان و جنگل حسن بگلو می باشد. این گیاه در فرانسه سویس و آلمان و ایران می روید به علاوه به علت زیبایی که دارد پیوسته پرورش می یابد.
خواص درمانی گیاه ونک
تقویت کننده معده
انرژی زا
قطع حالت قاعدگی زنان
دفع سنگ کلیه
درمان کم خونی
درمان رماتیسم
منبع: کتاب گیاهان دارویی تالیف دکتر علی زرگری انتشارات دانشگاه تهران، 1390، جلد.1 ص 467
شرکت وینا تولید کننده و توزیع کننده محصولات طبیعی از گیاهان دارویی با همکاری پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، واقع در پارک علم و فناوری البرز