خواص درمانی گیاه استافیزگر

گیاه استافیزگر، زبيب الجبل، زبیب بری یا استافیزگرین، گیاهی دوساله و به ارتفاع معادل یک متر است. منشاء اولیه آن، نواحی مدیترانه حدس زده می شود ولی امروزه بعلت آن که یک گیاه زینتی است، در بعضی نقاط پرورش می یابد.

برگ های این گیاه، پنجه ای و شامل ۵ تا ۷ لوب است. گل هایش به رنگ بنفش یا سفید، دارای دنباله ای کوتاه و مجتمع به صورت خوشه است. میوه اش مرکب از ۳ تا ۵ فولیکول متورم و محتوی دانه های تیره رنگ، نامنظم و زاویه دار می باشد.

از دانه آن که تنها قسمت مورد استفاده و دارای اثر بسیار سمی است، سابقاً استفاده های درمانی بعمل می آمده است. دانه له شده آن، بوی قوی و نامطبوع دارد. طعم دانه تلخ و ناپسند است.

دانه استافیزگر، به علت دارا بودن الکالوئیدهای سمی مخصوصاً دو الكالوئید دلفی نین و دلفی زین، سمیت شدید ایجاد می کند. از این نظر مصارف داخلی دانه این گیاه امروزه بکلی متروک شده است.

در استعمال خارج، اثر دادن دانه له شده این گیاه به پوست بدن که قشر سطحی آن به علت خراش یا زخم برداشته شده باشد، خطرناک است زیرا تحریکات شدید جلدی فراهم می آورد.

در طب عوام از دانه این گیاه به صورت گرد، برای دفع شپش سر استفاده بعمل می آمده است ولی بارها این عمل ایجاد تحریکات شدید پوست سر و ناراحتی در استعمال خارج نموده است.