خواص درمانی درخت پاک چوب

درخت پاک چوب، درختی به ارتفاع ۸ تا ۱۰ متر و دارای ساقه ای ناهموار با رشد بسیار کم است. قطر تنه آن در بعضی نمونه ها به یک متر نیز می رسد. شاخه های درخت پاک چوب به رنگ مایل به خاکستری و منشعب به تقسیمات دوتایی است. برگ هایش مرکب از ۲ یا ۳ زوج بندرت ۴ زوج برگچه بیضوی ،بی کرک،به وضع متقابل با یکدیگر و به رنگ سبز روشن می باشد. گل هایی آبی رنگ، مجتمع در قسمت های انتهایی شاخه ها، مرکب از ۶ کاسبرگ به هم پیوسته ۵ گلبرگ و ۱۰ پرچم درازتر از مادگی دارد. میوه درخت پاک چوب پوشینه مانند به رنگ زرد مایل به قرمز و مجموعاً دارای دو خانه محتوی دانه های بیضوی است.

قسمت مورد استفاده درخت پاک چوب ،چوب و رزینی است. که از قطعات چوب درخت پاک چوب، ماده بدست آمده به نام رزین گایاک سابقاً به فراوانی در معرض استفاده قرار می گرفته است. چوب گایاک به صورت قطعات نسبتاً بزرگ و یا رنده شده در معرض استفاده قرار می گیرد. از نظر تشریحی دو قسمت متمایز  در قطعات بزرگ چوب درخت پاک چوب تشخیص داده می شود.

قسمت اول قلب چوب، قسمت مرکزی رنگ قهوه ای جلاپذیری داشته سخت و با مقاومت است و قسمت مورد استفاده چوب گایاک نیز از نظر دارا بودن ماده رزینی به حساب می آید. چوب گایاک قسمت های سطحی  که اطراف قلب چوب را از خارج فرا می گیرد. در برش عرضی ساقه گیاه آن قسمت از چوب که در نواحی سطحی و مجاور پوست قرار دارد(Aubier) نامیده می شود. چوب ناحیه سطحی به خلاف قلب چوب دارای مقاومت کم و رنگ زرد چرک است. چوب گایاک  بسیار سخت و دارای وزنی سنگین تر از آب است. بوی آن ملایم و نسبتاً مطبوع ولی طعمش در ناحیه قلب، چوب تلخ و کمی تحریک کننده و معطر است. قطعات چوب گایاک رنگ مایل به سبز دارند ولی اگر به صورت گرد در آیند، رنگ زردپیدا نموده تحت اثر هوا و نور سبز رنگ می شوند.

خواص درمانی درخت پاک چوب

چوب گایاک دارای اثر محرک جریان گردش خون و ترشحات غدد مولد عرق است .سابق از درخت پاک چوب به عنوان نیرودهنده، معرق،ضد رماتیسم، رفع نقرس و درمان سيفيليس بکار می رفت. مصرف درخت پاک چوب در مواقع سختی وقوع قاعدگی به منظور رفع درد و ناراحتی نزله ششی و سل توصیه شده است. با مصرف آن عوارضی نظیر خشکی دهان، کم شدن اشتهاءو به تفاوت اسهال و یبوست پیش می آید. مصرف زیاد آن با ناراحتی های مختلف دستگاه هضم نظیر التهاب و ورم معده و روده همراه است.

محل رویش درخت پاک چوب

درخت پاک چوب در آنتیل و نواحی شمالی امریکای جنوبی مانند ونزوئلا و کلمبیا می روید. گونه دیگری از درخت پاک چوب به نام (.G.Sanctum L) نیز وجود دارد که در فلوریدا و جزائر باهاما می روید و مانند گیاه قبلی به مصارف مشابه می رسد. هیچ مورد از درخت پاک چوب در ایران نمی رویند.