نام علمی : Citrus limonum Risso
نام انگلیسی: Lim tree
نام فارسی: درخت لیموترش
درخت لیموترش، درختی است کوچک و به ارتفاع ۴ تا ۵ متر که ریشه قوی، منشعب و به رنگ سفید مایل به زرد دارد. ساقه درخت لیموترش راست دارای شاخه های خاردار مخصوصاً در انواع نیمه وحشی و برگ هایش متناوب، شفاف به رنگ سبز مایل به زرد دندانه دار و یا کامل است. از مشخصات برگ درخت لیموترش این است که دمبرگی با بال های باریک تر از برگ نارنج و پرتقال دارد. گل های درخت لیموترش متعدد، دارای بوی ضعیف و شامل گلبرگ هایی با سطح داخلی سفید رنگ است. میوه اش به رنگ زرد روشن پس از رسیدن(دارای پولپ) ترش مزه، مطبوع و محتوی دانه هایی با طعم بسیار تلخ می باشد. در زیر بافت بشره پوست لیموترش کیسه های بزرگ و فراوان محتوی اسانسی معطر جای دارد.
آب لیمو، از فشردن لیموی ترش بدون پوست در پارچه و یا در دستگاه های فشار تهیه می گردد. در هنگام تهیه آن نیز باید دقت کافی به کار برده شود. که اولاً پوست خارجی میوه کاملا از بقیه جدا گردد و ثانیاً هسته آن مخصوصاً در مواقعی که از دستگاه های فشار استفاده می گردد. قبلاً از میوه جدا شده باشد تا له شدن آن ها باعث تلخ شدن طعم آب لیمو نگردد. چون آب لیموی تازه دارای فرمان های اکسیدان و مقداری بسیار جزئی از اسانسی است که ضمن فشردن میوه در آن وارد می گردد. از این جهت به سهولت فساد حاصل می کند و برای جلوگیری از این کار باید سترون شود.
خواص درمانی درخت لیموترش
اختصاصات درمانی لیموترش زیاد است و از آن در اسپانیا و بعضی کشورها برای درمان بیماری های بی شماری استفاده به عمل می آورند. برای آن صفات درمانی زیر در کتب علمی جدید ذکر شده است ليموترش دارای اثر زیاد کننده فعالیت گلبول های سفید خون در دفاع از بدن است. مقوی قلب، سیستم عصبی و سمپاتیک می باشد اثر مدر، ضد رماتیسم و نقرس، آرام کننده، ضد اسکوربوت، کم کننده چسبندگی خون رقیق کننده خون ،تصفیه کننده خون، ضد سم، بند آورنده خون و غیره دارد .پوست لیمو ترش مقوی و بادشکن و دانه های آن ضد کرم و تب بر است. در بیمای های عفونی مختلف (ریوی ،مربوط به روده ...)، مالاریا (Carin)، بی اشتهائی آب آوردن شكم( Tanret،L.Binet) رماتیسم و نقرس، رفع رسوبات ادراری و صفراوی سوء - هضم بلع هو (Aé rophagie)، واریس، چاقی، یرقان و استفراغ(ابو علی سینا)، نارسائی اعمال كبد و لوزالمعده، بالا بودن فشار خون، هموفیلی خونروی ها (رعاف یا خون آمدن از بینی)، خونروی های معده و روده وجود خون در ادرار، دیسانتری، تیفوئید، شکم روش و غیره اثرات مفید ظاهر می کند. در استعمال خارج در رفع گریپ، سینوزیت، آنژین، التهاب مجرای گوش (otites)، خونروی از بینی، التهاب مخاط دهان و زبان آفت Leven)Aphtes)، ورم پلک و کناره آزاد آن (Blepharites)، ضایعه ناشی از سرمازدگی که بیشتر در انگشتان و پاشنه پا حاصل می شود (engelures)، زخم های عفونی، شکننده شدن ناخن ها، رفع چربی صورت و تامین لطافت دست موثر است.
محل رویش درخت لیموترش
درخت لیموترش در ایران مخصوصاً در نواحی شمالی و جنوبی پرورش می یابند.
منبع: کتاب گیاهان دارویی تالیف دکتر علی زرگری انتشارات دانشگاه تهران، 1390، جلد.1 ص 499
شرکت وینا تولید کننده و توزیع کننده محصولات طبیعی از گیاهان دارویی با همکاری پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، واقع در پارک علم و فناوری البرز