خواص درمانی گیاه قاصدک

گیاه قاصدک، گیاهی علفی، پایا و دارای ریشه ای به رنگ قهوه ای مایل به قرمز، به ضخامت انگشت و مملو از شیرابه ای شیری رنگ است. فاقد ساقه و دارای فرم ها، واریته ها و گونه های فرعی متعدد با ظاهر متفاوت می باشد. در بین پایه های آن، نمونه هائی یافت می شود که ارتفاع ساقه منتهی به گل آن ها، از ۲ تا ۵۰ سانتیمتر و بطور استثناء بیشتر، تجاوز نمی نماید.

از نظر شکل ظاهری برگ های گیاه که برروی سطح زمین جای دارد و همچنین از نظر نوع بریدگی های آن، می توان اختلاف زیاد بین فرم های این گیاه را پیدا نمود بطوری که وجود این پلی مرفیسم، موجب گردیده که با توجه به همین تفاوت ها، واریته های مختلفی برای آن قائل گردند و تعداد این واریته ها را از آنچه که هست زیادتر تصور نمایند.

از اختصاصات این گیاه آن است که اولا در محیط های متفاوت مانند اماکن سایه دار، کنار جاده ها، اراضی بایر، سواحل دریاها، حاشیه شوره زارها، چمنزارهای طبیعی و حتی در ارتفاعات زیاد بدان برخورد می شود و ثانیاً در غالب ایام سال، با احتساب شرایط محیط های متفاوت، گیاه به حالت گل دار مشاهده می گردد.

برگ های این گیاه رنگ سبز مشخص و در نمونه های عادی، بریدگی های مثلث شکل و منقسم به تقسیمات نوک تیز دارد ولی در بین آن ها، نمونه هائی با برگ های غیر منقسم ولی دندانه دار نیز مشاهده می گردد. از وسط برگ های آن که برسطح زمین واقع اند، دمگلی خارج می شود که به یک کاپیتول مرکب از گل های زرد رنگ یا به رنگ زرد زعفرانی، ختم می گردد. میوه اش در انتها، منتهی به یک دسته تار ابریشمی سفید یا بندرت خرمائی رنگ است.

پراکندگی این گیاه در کره زمین بنحوی است که در غالب نواحی اروپا، شمال و مغرب آسیا، شمال افریقا و آمریکای شمالی می روید، برای آن بالغ بر ۱۰ گونه فرعی و متجاوز از ۱۵ واریته ذکر گردیده است.

زنبور عسل نوش فراوان از آن به دست می آورد بطوری که از این نظر در ردیف گیاهان مهم مولد عسل جای دارد. بررسی های Armbruster نشان داده است که اگر زنبوران عسل جمعاً ۱۲۵۰۰۰ بار برای استفاده از نوش وارد گل های این گیاه گردند، معادل یک کیلوگرم عسل می توانند فراهم نمایند.

قسمت مورد استفاده این گیاه، ریشه، برگ و شیرابه اعضای آن است. قطعات خشک شده ریشه آن، فاقد بو ولی دارای طعم تلخ می باشد.

یکی از مصارف این گیاه آن است که ریشه بو داده آن را مانند گرد ریشه کاسنی یا قهوه مصرف می کنند و یا آن که گرد آن را به قهوه می افزایند. ریشه بوداده آن در بازار تجارت مصارف زیاد دارد. از اسانس این گیاه برای معطر ساختن بعضی لیکورها استفاده می کنند.

از گل های شکفته کاپیتول های آن نیز، نوعی شراب تهیه می نمایند. برگ آن مانند برگ کاسنی و کاهو، به صورت خام در سالاد مصرف می شود. در بعضی نواحی مانند روسیه، پرورش یکی از نژادهای آن، به منظور به دست آوردن ماده ای شبیه کائوچوک معمول است.