نام علمی : .Cajanus indicus Spreng
نام انگلیسی: Pigeon pea
نام فارسی: گیاه نخود سودانی
گیاه نخود سودانی،گیاهی کوچک و درختچه مانند به ارتفاع ۱.۵ تا ۳ متر و دارای شاخه های شیاردار و پوشیده از تارهای ابریشمی می باشد. برگ های گیاه نخود سودانی مرکب از ۳ برگچه دراز و نوک تیز با کناره های صاف ولی پوشیده از تارهای ابریشمی دارد. زائده های کوچکی در محل اتصال دمبرگ آن به ساقه دیده می شود که زود افتاد. گل های گیاه نخود سودانی به رنگ زرد با تزئینات ظریف از رنگ قرمز و گاهی کم و بیش ارغوانی رنگ دارد. میوه گیاه نخود سودانی نیام ، به طول ۵-۷ سانتی متر و محتوی دانه هایی به درشتی یک نخود کوچک به رنگ های زرد،قرمز تا قهوه ای و گاهی سیاه رنگ است. دانه هایگیاه نخود سودانی دارای ۲۰ درصد مواد پروتئینی، ۵۰ درصد مواد هیدروکربن دار و ۲۱ درصد مواد روغنی است و به همین علت ارزش غذایی زیاد دارد.
خاصیت گیاه نخود سودانی
دانه گیاه نخود سودانی طعم تند و اثر ضد کرم دارد و در درمان جذام مؤثر واقع می گردد. گیاه نخود سودانی در رفع اولسرهای دهان، برونشیت، استفراغ و سرفه اثر درمانی ظاهر می کند. برگ گیاه نخود سودانی اثر ضد التهاب دارد در بعضی از نواحی مانند ماداگاسکار از کلیه قسمت های گیاه جهت رفع سرفه و دیسانتری همچنین به عنوان مدر، قابض و التیام دهنده زخم ها از آن استفاده می شود. جوانه و گل های گیاه نخود سودانی سرفه را رفع می کند. دم کرده میوه گیاه نخود سودانی به عنوان نرم کننده سینه و جوشانده برگ های آن در آب جهت التیام زخم های به کار می رود. شیره تازه گیاه نخود سودانی نیز برای رفع خونروی ها مصرف می گردد. دانه گیاه نخود سودانی را می توان قبل از رسیدن کامل مانند نخود سبز مورد استفاده قرار داد. دانه های خشک آن نیز اگر مدتی طولانی در آب قرار گیرند و سپس پخته شوند می توانند به مصارف تغذیه برسند.
محل رویش گیاه نخود سودانی
گیاه نخود سودانی در جنوب ایران بلوچستان و نواحی مختلف جنوب آسیا پرورش می یابد. در جنوب ایران به نام ارهر موسوم است.
منبع: کتاب گیاهان دارویی تالیف دکتر علی زرگری انتشارات دانشگاه تهران، 1390، جلد.2 ص 74
شرکت وینا تولید کننده و توزیع کننده محصولات طبیعی از گیاهان دارویی با همکاری پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، واقع در پارک علم و فناوری البرز