درمان کبد چرب غیرالکلی با ترکیبات طبیعی

گیاهان دارویی به دليل قابليت دسترسى بالا، براى درمان مؤثر طيف وسيعى از بيمارى ها مورد توجه هستند. استفاده از گياهان دارويى و عصاره هاى گياهى خالص نشده در كشورهاى مختلف جهان براى بهبود وضعيت كبد استفاده مى شود.  نتایج چندین مطالعه نشان می دهد که گياهان، آنتى اكسيدان ها و مكمل ها ممكن است با مكانيسم هاى مختلف به كاهش چربى كبد و كاهش خطر پيشرفت بيمارى كبد چرب غيرالكلى كمک كنند.

کبد چرب غیر الکلی چیست ؟

کبد چرب غیر الکلی (Non-Alcoholic Fatty Liver Disease) یا به اختصار NAFLD یک اختلال متابولیک است که با تجمع چربی در سلول های کبدی بدون مصرف الکل یا با مصرف بسیار کم آن به وجود می آید و به دو نوع اصلی تقسیم می شود:

• استئاتوز ساده
• استئاتوهپاتیت غیرالکلی  

استئاتوز ساده
در این حالت، فقط چربی در سلول های کبدی تجمع پیدا کرده است، اما التهاب یا آسیب جدی به سلول های کبدی وجود ندارد. این نوع کبد چرب معمولاً خوش خیم تر است و خطر کمتری برای پیشرفت به بیماری های جدی تر کبدی دارد.  

استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH)
در این حالت، علاوه بر تجمع چربی در کبد، احتمال التهاب و آسیب به سلول های کبدی نیز وجود دارد. این وضعیت می تواند به فیبروز (تشکیل بافت زخم)، سیروز (زخم گسترده و نارسایی کبد) و حتی سرطان کبد منجر شود.    

عوامل ابتلا به کبد چرب غیرالکلی

• چاقی
• ژنتیک
• سبک زندگی کم تحرک
• سطح بالای چربی های خون
• دیابت نوع 2 و مقاومت به انسولین
• اختلالات هورمونی، مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
• برخی داروها (برخی داروها مانند استروئیدها، برخی داروهای ضدویروسی و داروهای ضدافسردگی )
• تغذیه نامناسب (مصرف بالای کالری، غذاهای سرشار از چربی های اشباع شده، قندهای ساده و فست فودها )

درمان کبد چرب غیرالکلی

درمان کبد چرب غیر الکلی به ویژه در مراحل اولیه معمولاً بر تغییرات سبک زندگی متمرکز است. این تغییرات می توانند به بهبود وضعیت کبد و جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کنند. با این حال، در مواردی که NAFLD به مراحل پیشرفته تر مانند فیبروز کبدی منجر شود، استفاده از داروها و مکمل ها نیز ممکن است لازم باشد.

درمان دارویی کبد چرب غیرالکلی

برخى از داروهای مورد استفاده براى اين بيمارى شامل آنتی اکسیدان ها، حساس کننده های انسولين و داروهاى کاهش دهنده چربى خون می باشند.  

درمان کبد چرب غیرالکلی با تغییر سبک زندگی

• کاهش وزن
• ورزش منظم
• رژیم غذایی سالم
• اجتناب از مصرف الکل

کاهش وزن

کاهش 7 تا 10 درصد از وزن بدن می تواند تأثیر زیادی در کاهش چربی کبد و بهبود التهاب آن داشته باشد.

رژیم غذایی سالم

مصرف غذاهای کم چرب، سرشار از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و کاهش مصرف قند و غذاهای فرآوری شده است.

ورزش منظم

فعالیت بدنی منظم، به ویژه تمرینات هوازی، می تواند به کاهش چربی کبد کمک کند.

اجتناب از مصرف الکل

مصرف الکل می تواند وضعیت کبد چرب غیر الکلی را تشدید کند.        

درمان کبد چرب غیر الکلی با گیاهان دارویی

گياهان دارويى از طريق مكانيسم هاى متعددى مانند افزايش متابوليسم چربى ها، افزايش سنتز اسيدهای صفراوى، كاهش استرس اكسيداتيو و التهاب، در بهبود بيمارى كبد چرب غيرالكلى نقش ايفا مى كنند. در ادامه به معرفی چند ترکیب طبیعی موثر در درمان این بیماری می پردازیم.  

با توجه به تأثير مستقيم و غيرمستقيم داروهاى گياهى بر فعاليت كبد، مصرف اين گیاهان حتماً بايد با اطلاع پزشک باشد تا به تداخلات داروبى و موارد آسیب زای دیگر منجر نشود.  

دارچين (Cinnamon) و کبد چرب غیرالکلی

دارچين، قطعات خشک شده و كوبیده يوست درختانى از جنس Cinnamomum از تيره برگ بو است و داراى خواص كاهنده سطح گلوكز وچربى خون می باشد. بيش از ٥٠ تركيب مختلف در دارچين وجود دارد كه در متابوليسم گلوكز مؤثر است و حساسيت به انسولين را افزايش مى دهد. علاوه بر اين دارچين داراى خاصيت آنتى اكسيدانى است واثر آنتى اكسيدانى آن بيشتر مربوط به دو تركيب اوزنول ومتيل هيدروكى چالكون است.

زنجبيل (Ginger) و کبد چرب غیرالکلی

زنجبیل، از گياه زردرنگ داراى رگهای بنفش با نام علمى Zingiber officinale Roscoe به دست مى آيد و داراى توانايى آنتى اكسيدانى قوى براى کاهش پروكسيداسيون ليپيدهاست. تاكنون بيش از ٥٠ نوع آنتى اكسيدان از زنجبيل جدا شده است كه جينجرول عمده ترين آنهاست. از جمله مكانيسم هاى احتمالى تأثير زنجييل بر شاخص هاى قند و چربى مى توان به تأثير زنجبیل بر متابوليسم چربى ها در كبد اشاره كرد كه به كاهش بيوسنتز كلسترول و تبديل كلسترول به اسيدهاى صفراوى ودفع آن منجر مى شود.

سيليمارين (Silymarin) و کبد چرب غیرالکلی

سيليمارين به مجموعه اى از تركيبات فلاونوليگنان موجود در بذر گياه خارمريم اطلاق مى شود. این گیاه، داراى خواص آنتى اكسيدانى است كه بر كاهش ليپوپروتئين هاى سرم خون اثرات بارزى دارند. گیاه خارمريم باعث افرايش عملكرد آنزيم هاى دفع كننده راديكال هاى آزاد در كبد مى شود. همچنين اين گياه از طريق مهار ترشح انسولين در باسخ به تحريک گلوكز، باعث مهار مقاومت به انسولين مى گردد.
خواص متعدد گیاه خارمریم و تاثیرات اثبات شده آن در آزمایشات انجام شده، آن را به منبعی ارزشمند برای تولید داروهای کبدی تبدیل کرده است. لیورسیل یکی از داروهای درمان کبد موجود در بازار ایران است که به صورت انحصاری توسط شرکت وینا فارما تولید می شود و آزمایشات بالینی آن توسط معتبرترین مرکز تحقیقات گیاهان دارویی کشور، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی انجام شده و در حال حاضر نیز در خط تولید پژوهشکده و طبق استانداردهای این نهاد تولید می شود.